به گزارش
اقتصاددریایی، «دریابست» به معنای تعطیلی فعالیتهای صیادی در یک دوره زمانی مشخص با هدف ایجاد فرصتی برای بازسازی ذخایر آبزیان اعمال میشود؛ به نحوی که کشورهای مختلف این کار را به شکلهای گوناگون انجام میدهند. اصطلاح «دریابست» در واقع به حالت تعلیق درآوردن فعالیت ماهیگیری و صیادی در زمان و مکان خاص برای حفظ و پایداری ذخیره و کاهش فشار صید بیرویه بر ذخیره آبزیان است.
تا پیش از این محدودیتهای صید آبزیان بهصورت معمول هرساله از ۳۰شهریور تا ۸مهرماه و تنها در یکمرحله در آبهای خلیجفارس اجرا میشد. این شرایط در سالجاری، اما کمی متفاوتتر از گذشته است. اسفندماه سال گذشته بود که خبرگزاریهای رسمی کشور اعلام کردند، اجرای دومرحلهای طرح «دریابست» در آبهای جنوب کشور با توجه به زمان اوج تخمریزی آبزیان در فصل بهار و اواخر فصل تابستان و همچنین با هدف بازسازی ذخایر آبزیان صیدگاههای هرمزگان، در کمیته مدیریت صید استان هرمزگان پیشنهاد شده است.
رعایت «دریابست» در تجدید توان منابع دریایی اهمیت زیادی دارد و در سالهای اخیر موردتوجه هرچه بیشتر از سوی فعالان زیستمحیطی و حتی فعالان صید قرار گرفته است. کارشناسان بر اهمیت «دریابست» برای حفظ و پایداری ذخایر آبزیان تأکید جدی دارند. کاهش منابع آبزیان خلیجفارس در دهههای اخیر به دلیل افزایش آلودگیهای دریا، تخریب زیستگاهها و بهویژه برداشت و صید بیرویه بروز کرده و برای احیای این منابع باید موضوع «دریابست» به شکل منطقی با جامعه صیادی که البته بیشتر از هر کسی با این مشکلات و دغدغهها آشناست، در میان گذارده شود و مورد رعایت قرار گیرد.
در حقیقت «دریابست» ضروری برای مدیریت صید بهشمار میرود و تفاهم با جامعه صیادی برای رعایت زمان آن در دریا میتواند به تقویت اقتصاد صیادان کمک کند. بنابراین «دریابست»، پایه و اساس حفظ ذخایر آبزیان بهشمار میرود. محور اجرای «دریابست» صیادان هستند و صیادان دلسوز همیشه برای دریا ارزش معنوی قائل بودهاند و آن را مقر رزق خودشان میدانند و رعایت ملاحظات آن را نیز همواره موردتوجه داشتهاند.
هرمزگان پیشگام اعلام ممنوعیت صید آبزیان
هفته دوم فروردینماه سالجاری بود که مدیرکل شیلات هرمزگان با اشاره به اهمیت رعایت فصول صید و ممنوعیتهای صید و صیادی در زمان تخمریزی آبزیان، تقویم ممنوعیت صید در آبهای این استان در سال۱۴۰۴ را اعلام کرد. مسعود بارانی در این خصوص اظهار کرد: براساس این تقویم، صید هامور ماهیان از اول فروردینماه تا پایان اردیبهشتماه، حلواسفید از ۱۵فروردینماه تا پایان اردیبهشت و حلواسیاه و شوریده نیز از اول اردیبهشتماه تا پایان خردادماه سالجاری در صیدگاههای استان در آبهای خلیجفارس و دریای عمان ممنوع است. وی زمان ممنوعیت صید میشماهیان در آبهای هرمزگان را نیز از ۱۵مرداد تا پایان شهریور امسال اعلام کرد و گفت: ممنوعیت صید به روش مشتا نیز از ۱۶فروردین تا پایان اردیبهشت سال جدید است.
مدیرکل شیلات هرمزگان ادامه داد: صید میگو نیز در تمام طول سال به جز فصل صید (حدود اوایل مهرماه به مدت ۴۵روز) ممنوع است و هرگونه صید، خرید، فروش، حمل و نگهداری این آبزیان در زمان ممنوعیت جرم محسوب شده و از طریق مراجع قضایی قابل پیگرد است. «بارانی» در پایان با تاکید بر رعایت تقویم فصول ممنوعیت صید توضیح داد: شیلات هرمزگان همهساله با توجه به فصل تخمریزی آبزیان بهویژه گونههای ارزشمند در فصل بهار، نسبتبه اعلام زمان ممنوعیت صید اقدام و اطلاعرسانی میکند.
بهنظر میرسد شرایط برای سالجاری کمی متفاوت است. روزهای پایانی سال گذشته بود که رسانهها گزارش دادند باتوجه به اینکه فصل بهار نیز زمان اوج تخمریزی آبزیان در آبهای جنوب کشور است، این موضوع (دومرحلهای دریابست) از تاریخ ۲۲اردیبهشت تا پنجمخرداد۱۴۰۴ در کمیته صید استان هرمزگان مطرح شده است. در همین ارتباط مدیرکل شیلات هرمزگان گفت: با توجه به زمان اوج فصل تخمریزی آبزیان که در ماههای اردیبهشت تا خردادماه است، اجرای «دریابست» بهصورت یکپارچه در آبهای جنوب کشور در زمان اوج تخمریزی آبزیان پیشنهاد میشود. «دریابست» در آبهای هرمزگان میتواند فرصتی مغتنم برای مدیریت صید مسئولانه و کاهش فشار بر ذخایر آبزیان باشد.
بوشهر به دنبال بازسازی ذخایر آبزیان خلیجفارس
عقیل امینی، مدیرکل شیلات استان بوشهر نیز در گفتوگویی با «ایرنا» اظهار کرد: صیدگاهها و ذخیرهگاههای ماهی و میگوی استان بوشهر در چندسال گذشته با کاهش محسوس ذخایر آبزیان روبهرو شده که این کاهش تحت تأثیر عواملی مانند صیدهای بدون مجوز، خارج از فصل و همچنین تغییرات اقلیمی در خلیجفارس و دریای عمان رخ داده است. وی با بیان اینکه تغییر اقلیم اثرات منطقهای و حتی فرامنطقهای بر ذخایر آبزی دارد، افزود: برخی گونههای دریایی ما به مرز انقراض رسیدهاند و اگر موفق به احیای آنها نشویم، ممکن است در آیندهای نزدیک با بحران اکولوژیکی مواجه شویم.
مدیرکل شیلات بوشهر افزود: برای بازسازی ذخایر، سازمان شیلات ایران اقدامهای متعددی از جمله ساخت زیستگاههای مصنوعی، رهاسازی گونههای بومی میگو و ماهی انجام داده است که سال گذشته این تلاشها در هرمزگان انجام شد و امسال نیز با همکاری شرکت پتروشیمی آریاساسول، در روز ملی خلیجفارس (۱۰اردیبهشت)، بیش از ۳۰هزار قطعه ماهی بومی شانک در آبهای استان بوشهر رهاسازی میشوند. او گفت: در اجرای ابتدا طرح یکماهه توربست (ممنوعیت استفاده از هر نوع تور برای صید آبزیان) در استان بوشهر مطرح بود، اما صیادان به آن اعتراض کردند؛ دلیلشان این بود که این تعطیلی باعث قطع درآمد با توجه به نداشتن پوشش بیمهای و ایجاد مشکلات معیشتی
میشود.
امینی افزود: در پاسخ به این دغدغهها و با توجه به وجود صیدگاههای مشترک با استانهای مجاور مانند هرمزگان و خوزستان، سازمان شیلات ایران تصمیم گرفت طرح «دریابست» را بهصورت ملی و هماهنگ بین تمام استانهای ساحلی جنوبی اجرا کند. وی توضیح داد: طبق این تصمیم، از ۱۰روز پایانی اردیبهشت ماه، تمامی فعالیتهای صیادی در خلیجفارس و دریای عمان برای یک دوره ۱۰روزه متوقف خواهد شد. در این بازه، هیچ شناوری حق صید نخواهد داشت تا فرصتی برای بازسازی طبیعی ذخایر به دریا داده شود.
طبق برنامهریزیهای صورتگرفته، مجوزهای اردیبهشتماه طوری صادر میشود که صیادان تا قبل از این بازه، امکان فعالیت، دریافت سوخت و استفاده از بیمه را داشته باشند و از این طریق آسیبی به معیشت آنها وارد نشود که هدف اصلی ما حفظ تعادل بین معیشت صیادان و پایداری ذخایر دریایی است. در حال حاضر این امیدواری نیز وجود دارد که با اجرای دقیق و ملی این طرح، بتوان هم به منابع دریایی فرصت تجدید داد و هم سفره صیادان را در ماههای آینده رنگینتر کرد.